دنیایاقتصاد: به نظر میرسد که بایدن به دنبال این است که با افزایش نفوذ آمریکا از نفوذ چین بکاهد. اخیرا سنای آمریکا لایحه ۲۸۰میلیارد دلاری را با هدف تقویت تولید و برتری تکنولوژیک آمریکا برای مقابله با چین تصویب کرد؛ لایحهای که زیرپوست آن مداخله دولت و توزیع یارانهها بین تولیدکنندگان آمریکایی است. ارزیابیها حاکی از این است که سرمایهداری دولتی چین و حمایتهای یارانهای این کشور، سیاستگذاری جدید صنعتی در آمریکا را بهدنبال داشته است. برخلاف ترامپ، به نظر میرسد بایدن بهشدت نگران جهانی است که در آن، مدل اقتدارگرایانه چین غالب شود؛ این نگرانی سبب میشود بایدن در اجرای سیاستهایش در قبال چین جدیتر باشد.
به گزارش فردای اقتصاد، دادههای منابع بینالمللی از جمله اکونومیست و صندوق بینالمللی پول نشان میدهد که فتوحات اقتصادی چین مقابل آمریکا طی ۲۰سال اخیر باعث شده تا کشور چین به شریک اصلی ۷۵درصد کشورهای جهان تبدیل شود. از سال گذشته میلادی پررنگ شدن مجموعهای از چالشها از جمله تغییرات آب و هوایی، افزایش نابرابریهای درآمدی به واسطه شیوع کووید-۱۹، در کنار ظهور و نفوذ بیش از پیش چین در اقتصاد جهان، بحثهای مختلف در باب نقش سیاستهای صنعتی و حمایت دولت از برخی صنایع را در آمریکا داغ کرد. برخی تحلیلگران عنوان میکنند که رابطه پکن و واشنگتن را به نوعی میتوان به رابطه جنگ سرد تعبیر کرد، اما رابطه میان این دو کشور یک تفاوت اساسی با دوران جنگ سرد دارد و آن اینکه ادغام چین در اقتصاد جهانی غیرقابل چشمپوشی است. بر این اساس، بایدن بر آن است تا با افزایش نفوذ آمریکا از نفوذ چین بکاهد.
نماد مهمترین مداخله دولت آمریکا
اخیرا سنای آمریکا لایحه ۲۸۰میلیارد دلاری را با هدف تقویت تولید و برتری تکنولوژیک آمریکا برای مقابله با چین تصویب کرد. تصویب این لایحه نماد مهمترین مداخله دولت در سیاست صنعتی در دهههای اخیر است. این لایحه با ۶۴رای موافق در برابر ۳۳رای مخالف به تصویب رسید و ۱۷سناتور جمهوریخواه به آن رای موافق دادند. حمایت دوحزبی قاطع نشان داد که چگونه رقابت تجاری و نظامی با پکن، همچنین وعده هزاران شغل جدید در آمریکا، بهطور چشمگیری الگوهای قدیمی کنش حزبی را تغییر داده است. جمهورخواهانی که زمانی از مداخله دولت در بازارها اجتناب میکردند و دموکراتهایی که در برابر حمایت از شرکتهای بزرگ مقاومت میکردند، در این لایحه بر سر مداخله دولت و حمایت از شرکتهای بزرگ به هم نزدیک شدند.
این قانون بعدا از سوی مجلس نمایندگان مورد بررسی قرار خواهد گرفت، جاییکه انتظار میرود با حمایت جمهوریخواهان تصویب شود. این لایحه که در قالب همگرایی سیاستهای اقتصادی و امنیت ملی ارائه شده است، ۵۲میلیارد دلار یارانه و اعتبار مالیاتی اضافی را به شرکتهای تولیدکننده تراشه در ایالات متحده ارائه میکند. همچنین ۲۰۰میلیارد دلار برای تحقیقات علمی، بهویژه در زمینه هوش مصنوعی، رباتیک، محاسبات کوانتومی و انواع فناوریهای دیگر اختصاص میدهد. افزون بر این، در قالب این لایحه ۱۰میلیارد دلار در اختیار وزارت بازرگانی قرار میگیرد تا آن را در قالب یارانه به شرکتهای تولیدکننده تراشهها، همچنین برای ایجاد ۲۰هاب فناوری منطقهای در سراسر کشور اختصاص دهد. این لایحه میلیاردها دلار را به وزارت انرژی و بنیاد ملی علوم اختصاص خواهد داد تا برنامههای تحقیق و توسعه را به سمت تولید نیمههادیهای پیشرفته هدایت کند.
بسیاری از سناتورها، از جمله جمهوریخواهان، این قانون را گاهی حیاتی برای تقویت تواناییهای تولید نیمه رساناها در آمریکا میدانند. این کشور در حوزه نیمهرساناها به شدت به کشورهای دیگر و بهویژه چین متکی شده است. دولت بایدن انتظار دارد با یارانههایی که به شرکتهای تولید تراشه ارائه خواهد شد، در کوتاهمدت دهها هزار شغل ایجاد کند. شرکتهای تولیدکننده متعهد شدهاند کارخانههای جدیدی احداث کنند یا کارخانههای موجود را در اوهایو، تگزاس، آریزونا، آیداهو و نیویورک را توسعه دهند.
دوره جدید در اقتصاد جهان
بر اساس تحلیلی که مرکز پژوهشهای اتاق ایران از تحولات جهانی منتشر کرده، سیاستگذاری جدید صنعتی ایالات متحده بهطور فزاینده مداخله دولت و توزیع یارانهها را در خود دارد که نشانهای از دورهای جدید در اقتصاد جهانی است؛ دورهای که حتی دولتهای حداقلی همچون ایالات متحده که بهطور تاریخی تمایلی به مداخله در بازار نداشتهاند، به مداخله روی میآورند. سرمایهداری دولتی چین و حمایت یارانهای سنگین این کشور از شرکتهای چینی در داخل و خارج و نیز رقابت فزاینده آمریکا و چین از مهمترین عوامل تغییر در سیاستهای صنعتی و تجاری آمریکا و طیف روبه افزایشی از کشورهای غربی است.
تبادل نظر